“Tarih ve Kültür Konferansları”mız çerçevesinde Feridehanum Şahin ile düzenlediğimiz “Kırım Savaşları ve Sürgünler” adlı konferans 21 Haziran 2025 tarihinde gerçekleştirildi.
Vakıf Merkezimizin bulunduğu Dr. Ahmed İhsan Kırımlı Sosyal Tesisindeki “Bekir Sıtkı Çobanzade Kütüphanesi’nde gerçekleşen konferansın takdimi Tuvgantil İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar tarafından yapıldı.
Vakıf Başkanımız Tuncer Kalkay açılış konuşmasında, “Tarih ve Kültür Konferansları” kapsamında bu konferans ile 2024-2025 sezonunun dokuzuncu ve son konferansını gerçekleştirdiğimizi, bugüne kadar toplamda 16 konferans ile farklı konulardaki eserleri gündeme aldığımızı ifade ederek, 2025-2026 sezonundaki ilk konferansın konusunun da 70. Kuruluş yıl dönümünde Kırım Derneği olacağına değindi.
Kırım Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin konuşmasında, Kırım Tatarları açısından halk bilimi çalışmalarının çok önemli olduğunu belirterek, “Her alanda doktorlarımız, öğrencilerimiz, sanatçılarımız, ressamlarımız, müzisyenlerimiz çok. Ancak halk bilimi alanında çalışan uzmanlarımız çok az. Halkımızı, dinimizi, kültürümüzü ve medeniyetimizi iyi bilen ya da bunlara ulaşmaya çalışan uzmanlar maalesef çok az. Bu eserin önemi de burada ortaya çıkıyor. Kendisinin halk bilgisi ve kültür alanındaki çalışmalarına devam etmesini diliyorum. Ona başarılar diliyorum.” İfadelerine yer verdi.
Feridehanum Şahin, kitabının temelinin 2016 yılında hazırladığı yüksek lisans tezi olduğunu, tez konusunun da yanlış anlamadan kaynaklanan bir gelişme sonucu ortaya çıktığını belirterek "Aslında hocamın verdiği bir ödevi yanlış anlayarak yola çıktım. Yüksek lisans tezimde de bu konudan başka bir şey yapamazdım. Çünkü ailemde sürekli türküler konuşulurdu ve anlatılırdı.” İfadeleri ile konferansına başladı.
Şahin, yüksek lisans tezinin kabul edilmesinin ardından 9 yıl geçtikten sonra Türk Dünyası Araştırmaları Vakfının (TDAV) yayınları arasında hayat bulan kitabının ilk tanıtımının da Kırım Tatar Sürgünü’nün 81. Yıl dönümünün arifesinde 17 Mayıs 2025 tarihinde yapıldığını söyledi.
Şahin, Prof. Dr. Valeriy Vozgrin’in 4 ciltlik “Kırım Tatar Tarihi”nden çok faydalandığını bunun yanında, halk bilimi çalışmaları kapsamında sözlü tarih ve tarih bilimini birleştirmeye çalıştığını anlattı.
Kırım’ın Rusya’nın tarafından ilk kez işgal edildiği 1783 yılında Kırım için karanlık günlerin başladığına değinen Şahin, “Kırım Tatarlarının tarihinde kara sayfalar, 1783'te Rus İmparatorluğu'nun işgaliyle başladı. Bu tarihten itibaren Kırım Tatarları "Karanlık Yüzyıl" olarak adlandırılan bir döneme girdi. Kırım'ı "Tatarsızlaştırmak" için uygulanan idari, siyasi ve iktisadi baskılar, büyük göç dalgalarına neden oldu. Bu sunumda, Kırım Tatarlarının yaşadığı göçleri, sürgünleri, savaşları ve toplumsal hafızada bıraktığı izleri inceleyeceğiz.” İfadelerine yer verdi.
Kırım’ın işgal edilmesinin hemen ardından 1783- 1790 yılları arasında yaşanan ilk göç dalgasında Osmanlı topraklarına doğru yoğun bir nüfus hareketinin başladığını belirten Şahin, artan Rus baskıları ve zor koşullar nedeniyle 1820-1840 yılları arasında ikinci göç dalgasına, Kırım Savaşı sırasında ve sonrasında üçüncü göç dalgasına, son olarak da 1870-1930 yılları arasında da dördüncü göç dalgasına Kırım Tatarlarının maruz bırakıldıklarını anlattı.
Göçlerin ardından Kırım’da kalan Kırım Tatarlarına yönelik suni açlıklara, felaketlere, baskılara, haksızlıklara, facialara, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ile Vatan Kırım’a dönüş mücadelesinin başarısına değinen Şahin, bu olayların yırlarla yaşatılmasına, canlandırılmasına dair örneklere yer verdi.
Konferansın sonunda Şahin, katılımcılardan gelen soruları cevaplandırdı.
Vakıf Başkanımız Tuncer Kalkay, Feridehanum Şahin’e vermiş olduğu konferans ile “Kırım Vakfı Tarih ve Kültür Konferansları”na yapmış olduğu katkı nedeniyle günün anısına plaket takdim etti.
Konferansın ardından Şahin, "Toplumsal Hafızada Kırım Savaşları ve Sürgünler" adlı kitabını imzalayarak katılımcılara takdim etti.
